Potas – pierwiastek potrzebny przez cały czas

Potas to podstawowy jon wewnątrzkomórkowy, nasz organizm potrzebuje go na bieżąco do przeprowadza wielu procesów życiowych. Trudno o całkowity brak tego pierwiastka, bo powszechnie występuje w pożywieniu. Jednakże lista zadań, za które odpowiada potas oraz czynniki zwiększające zapotrzebowanie na ten pierwiastek powodują, że powinniśmy monitorować swój stan i sprawdzać, czy nie jest niezbędna suplementacja potasem. Konsekwencje niewystarczającej jego ilości są ogólnoustrojowe.

Potas – występowanie  w przyrodzie i organizmie człowieka

Organizm człowieka dorosłego zawiera przeciętnie 150 g potasu – to plasuje go na trzecim miejscu co do ilości  (przed nim jest wapń i fosfor). Prawie 90% znajduje się wewnątrz komórek. Fizjologiczny poziom potasu w surowicy krwi wynosi 3,5–5,0 mmol/l, wydalany jest z organizmu głównie z moczem.

Potas znajdziemy w niemalże wszystkich zdrowych produktach spożywczych: nasionach, orzechach, owocach (najwięcej w bananach i owocach suszonych, szczególnie w morelach), warzywach (najlepszym źródłem są ziemniaki, surowe buraki, sucha soja, pomidory). W dużych ilościach znajduje się w kakao, więc i w czekoladzie ;-)

Funkcje potasu

Zadania, jakie spełnia potas są niezbędne do utrzymania dobrych parametrów życiowych:
1. Potas zapewnia prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową, m.in. nadzoruje objętość płynu wewnątrzkomórkowego.
2. Reguluje ciśnienie osmotyczne komórek, ciśnienie tętnicze krwi.
3. Jest aktywatorem enzymów ustrojowych, bierze udział w metabolizmie węglowodanów i białek.
4. Współodpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych przez neurony, chroni nerwy przed zmianami neurodegeneracyjnymi.
5. Inicjuje skurcz mięśnia sercowego i reguluje jego pracę. Trzyma w ryzach zaburzenia rytmu serca.
6. Ma wpływ na krew i jej skład: przekształca obecną w niej glukozę do glikogenu (związek ważny dla organizmu, magazynowany w wątrobie i w mięśniach.
7. Zwiększa siłę i wytrzymałość mięśni, zapobiega bolesnym skurczom.

Potas – zapotrzebowanie

Trudno ustalić poziom zapotrzebowania na potas, bo nie istnieją biomarkery, które pozwoliłyby na określenie stanu odżywienia tym związkiem. Powinno się przyjmować takie dawki potasu, które minimalizują ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, zawału czy incydentów mózgowych.

Eksperci zalecają u osób dorosłych stosowanie diety, w której zawartość potasu sięgnie co najmniej 3500 mg na dobę.

Istnieją jasno określone czynniki, które zwiększają zapotrzebowanie na potas, więc jeśli któryś z poniższych punktów dotyczy Ciebie, rozważ suplementy diety potas:
- funkcjonowanie w środowisku o podwyższonej temperaturze (mającej wpływ na wzmożoną potliwość),
- intensywny wysiłek fizyczny (ze względu na wzrost ciśnienia, przyspieszonego tętna, intensywnej pracy serca i również zwiększonej utraty potasu wraz z potem),
- stosowanie diuretyków (leków moczopędnych, które zwiększają wydalanie potasu wraz z moczem) lub środków przeczyszczających,
- przyjmowanie dużych dawek glikokortykosteroidów,
- leczenie insuliną,
- zbyt wysoki poziom sodu w organizmie,
- niedobór magnezu,
- częste wymioty, biegunki,
- przewlekłe choroby nerek.

Na zwiększone zapotrzebowanie na potas powinny zwrócić szczególną uwagę osoby poddające się długotrwałemu i intensywnemu wysiłkowi fizycznemu – podczas tego procesu zauważalna jest wysoka utrata tego pierwiastka.

Potas – konsekwencje niedoboru i nadmiaru

Zbyt mała ilość potasu w diecie zwiększa ryzyko poważnych komplikacji zdrowotnych. Natomiast nadmiar tego pierwiastka wydalana jest z moczem, więc jeśli Twoje nerki działają sprawnie, nie ma ryzyka, że grozi Ci nadmiar potasu.

Skutki niedoboru potasu

Niski poziom potasu utrzymujący się dość długo może powodować zmęczenie, wyczerpanie, nadciśnienie tętnicze, słabszą pracę serca i zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego. Powinny na to uważać szczególnie te osoby, które narażone są na silny lub przewlekły stres.  Brak potasu obniża także sprawność układu mięśniowego i nerwowego. Czujesz chroniczne osłabienie, w tym zauważalną słabość mięśni? Mogą to być pierwsze objawy zbyt małej ilości potasu w organizmie.

Inne konsekwencje niedoboru potasu to:
- większe ryzyko udaru niedokrwiennego u kobiet po menopauzie,
- wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i zawału,
- ryzyko rozwoju kamicy nerkowej (wskazują na to badania przeprowadzone na mężczyznach w wieku 40-75 lat),
- wyższe ryzyko ubytku słuchu (dowodzą tego badania prowadzone w Korei w latach 2009 – 2013)

Ważne: potas jest pierwiastkiem o ogromnym znaczeniu w wielu sytuacjach klinicznych! Ze względu na liczne stany, w których dochodzi do utraty potasu z organizmu, należy mieć na uwadze ewentualną suplementację. Proponujemy produkt, który łączy w sobie zalety magnezu i potasu właśnie: https://zdrowersi.pl/3699-cytrynian-magnezu-100-mg-z-potasem-150-mg-oraz-b6-aliness-100-kapsulek.html. Regularna, zrównoważona suplementacja może przynieść wiele korzyści zdrowotnych.

Warto rozważyć również wprowadzenie do swojej diety orzechów i bakalii, które w sposób naturalny uzupełnią zapotrzebowanie na pierwiastki: Orzechy i bakalie. Jednym z najbogatszych źródeł naturalnego potasu są morele suszone:
Morele suszone Bio Planet 150g
Ekologiczne morele suszone Bio Planet 400g
Bio Planet suszone morele 1kg

Źródła:
1. Chamienia A., Gospodarka potasowa — podstawy teoretyczne i codzienna praktyka lekarska, (w:) „Choroby Serca i Naczyń” 2004, tom 1, nr 2, 97–107, dostęp online: https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/viewFile/12229/10107, 8.11.2022.
2. Potas, (w:) Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020, s. 331-334.
3. Dziewulski M., Zagrożenia zdrowotne u młodzieży uprawiającej sport,(w:) „Medycyna Rodzinna”, 3/2004, s. 105-108, dostęp online: https://www.czytelniamedyczna.pl/522,zagrozenia-zdrowotne-u-mlodziezy-uprawiajacej-sport.html, 7.11.2022.
4. https://neuroexpert.org/wiki/potas-potassium/