Krztusiec, znany również jako koklusz, to zakaźna choroba układu oddechowego wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Pomimo dostępności szczepień ochronnych, przypadki krztuśca nadal występują, zwłaszcza w populacji dziecięcej i osób dorosłych z obniżoną odpornością – wśród chorych zaobserwowano zmiany w rozkładzie wieku, w latach 60 XXw. szczyt zachorowań był obserwowany u dzieci młodszych w wieku 1-4 lata, u progu wieku XXI największy odsetek chorych mieścił się w przedziale wiekowym od 5 do 14 lat (50% zachorowań), w roku 2024r. Odnotowano spory wzrost zachorowalności wśród ludzi między 40 a 45 rokiem życia. Widać zatem, że przedział wiekowy zmienia się, jak sama struktura bakterii zresztą, ponieważ posiada ona zdolność do zmiany swoich antygenów.

Infekcja krztuścowa

W trakcie infekcji krztuścowej obserwuje się wzrost całkowitych stężeń IgE, ale w diagnostyce choroby kluczowe znaczenie mają badania serologiczne na oznaczenie poziomu przeciwciał klasy IgM. Przeciwciała IgM są jednym z pierwszych markerów infekcji. Ich obecność wskazuje na wczesną fazę zakażenia, co pozwala na szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia oraz minimalizację ryzyka powikłań. W dalszej części artykułu omówimy szczegółowo aspekty zaraźliwości oraz środki, jakie można podjąć w celu łagodzenia objawów.

Krztusiec jak długo zaraża?

Krztusiec jest chorobą wysoce zakaźną, a okres zaraźliwości uzależniony jest od fazy infekcji oraz wdrożonego leczenia. Choroba dzieli się na trzy fazy:
a) fazę nieżytową,
b) fazę napadowego kaszlu,
c) fazę zdrowienia.
Zaraźliwość jest największa w pierwszej fazie, czyli przed wystąpieniem charakterystycznego kaszlu. Bez podjęcia leczenia, chory może zarażać innych przez okres od 3 do 6 tygodni od pojawienia się objawów. Po zastosowaniu antybiotykoterapii (najczęściej stosuje się makrolidy, takie jak azytromycyna lub erytromycyna), okres zaraźliwości ulega znacznemu skróceniu i wynosi zazwyczaj około 5 dni od rozpoczęcia leczenia. Warto podkreślić, że osoby dorosłe mogą być bezobjawowymi nosicielami bakterii i stanowić źródło zakażenia dla dzieci, u których krztusiec przebiega znacznie ciężej.

Co pomaga na krztusiec u dzieci?

Dzieci są szczególnie narażone na powikłania krztuśca, dlatego odpowiednie leczenie i pielęgnacja są kluczowe. W przypadku rozpoznania choroby lekarz najczęściej przepisuje antybiotyki, które pomagają skrócić czas zaraźliwości oraz ograniczyć rozwój powikłań. Oprócz farmakoterapii, ważne jest zapewnienie dziecku komfortowych warunków do regeneracji. Zaleca się:
    • odpoczynek: ograniczenie aktywności fizycznej pozwala organizmowi skoncentrować się na walce z infekcją,
    • nawadnianie: picie dużych ilości płynów łagodzi podrażnienie gardła i zapobiega odwodnieniu,
    • wilgotne powietrze: nawilżanie powietrza pomaga zmniejszyć napady kaszlu,
    • unikanie czynników drażniących: dym papierosowy, kurz i inne substancje drażniące mogą nasilać objawy choroby.
W niektórych przypadkach konieczna może być hospitalizacja, zwłaszcza gdy dziecko ma trudności z oddychaniem lub występują u niego powikłania, takie jak zapalenie płuc.

Krztusiec u dorosłych: Jakie są objawy i jak sobie radzić z chorobą?

Krztusiec u dorosłych może mieć mniej charakterystyczny przebieg niż u dzieci. Czasami objawy są mylone z przewlekłym kaszlem, przeziębieniem lub infekcją wirusową. Do najczęstszych objawów należą:
    • napady męczącego, suchego kaszlu,
    • ból gardła i chrypka,
    • ogólne osłabienie,
    • duszność w czasie kaszlu.
Dorosłe osoby rzadziej wymagają hospitalizacji, ale nieleczony krztusiec może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie oskrzeli, płuc lub przewlekłe problemy z układem oddechowym. Leczenie u dorosłych polega głównie na antybiotykoterapii oraz łagodzeniu objawów. W przypadku nasilonego kaszlu pomocne mogą być preparaty przeciwkaszlowe oraz domowe sposoby, takie jak ciepłe napoje i inhalacje z soli fizjologicznej.

Krztusiec pozostaje poważnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla najmłodszych i osób z osłabioną odpornością. Wczesna diagnoza, oparta na oznaczeniu przeciwciał IgM oraz innych testach serologicznych, pozwala na szybkie wdrożenie skutecznego leczenia. Edukacja na temat objawów, zaraźliwości i środków zaradczych może przyczynić się do ograniczenia liczby nowych zachorowań i powikłań związanych z tą chorobą.

Naturalne związki wspierające odporność w walce z krztuścem

Chociaż suplementy diety nie są w stanie zastąpić leczenia antybiotykami w przypadku zakażenia bakterią Bordetella pertussis, niektóre związki aktywne mogą wspierać układ odpornościowy i wykazywać działanie hamujące rozwój bakterii. Wiele z nich znajdziesz w kategorii Suplementy na wzmocnienie organizmu Poniżej przedstawiamy kilka substancji aktywnych, które mogą mieć potencjał w ograniczaniu aktywności bakterii dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym:
1. Kwercetyna
    • flawonoid o silnym działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.
    • Badania wykazują, że może hamować rozwój niektórych bakterii i wspierać układ odpornościowy w walce z infekcjami
Kwercetyna Aliness

2. Resweratrol
     • występuje w winogronach i czerwonym winie.
    • posiada właściwości przeciwbakteryjne i może zmniejszać zdolność niektórych bakterii do przylegania do błon śluzowych dróg oddechowych.
Resweratrol suplement

3. Witamina C
    • wspiera odporność organizmu i pomaga w regeneracji tkanek.
    • może stymulować aktywność białych krwinek, co poprawia zdolność organizmu do zwalczania infekcji bakteryjnych.
Witamina C jaka najlepsza bez recepty?

4. Cynk
    • odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego.
    • ma działanie antybakteryjne i może skracać czas trwania infekcji oraz ograniczać namnażanie się bakterii.
Naturalny suplement diety cynk

5. Ekstrakt z czosnku (allicyna)
    • allicyna, główny związek aktywny czosnku, wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne.
    • może hamować rozwój bakterii gram-ujemnych, do których zalicza się Bordetella pertussis.

6. Probiotyki
    • Zdrowa mikroflora jelitowa wspiera ogólną odporność organizmu.
    • Probiotyki mogą modulować odpowiedź immunologiczną, co może pośrednio wspierać organizm w walce z infekcją.
Probiotyki suplementy diety

7. Ekstrakt z jeżówki (Echinacea)
    • związki zawarte w jeżówce, takie jak alkiloamidy, polisacharydy i flawonoidy, mogą stymulować aktywność komórek układu odpornościowego.
    • wprawdzie nie ma bezpośrednich badań na temat wpływu na Bordetella pertussis, ale jej działanie immunostymulujące może pomóc organizmowi w ograniczaniu infekcji.
Nalewka z jeżówki

8. Kurkuma (kurkumina)
    • kurkumina, aktywny składnik kurkumy, posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
    • może ograniczać produkcję toksyn przez bakterie oraz redukować stan zapalny w drogach oddechowych.
Olej z kurkumy

9. Katechiny z zielonej herbaty (EGCG)
    • katechiny, zwłaszcza epigalokatechina galusan (EGCG), wykazują silne właściwości antybakteryjne.
    • EGCG może hamować działanie toksyn bakteryjnych i wspierać odpowiedź immunologiczną.
Diglicynian cynku z miedzią i EGCG

10. N-acetylocysteina (NAC)
    • NAC jest znanym prekursorem glutationu, jednego z najważniejszych antyoksydantów w organizmie.
    • może działać mukolitycznie (rozrzedzać wydzielinę w drogach oddechowych), co pomaga w oczyszczaniu płuc z patogenów.
NAC w proszku

Uwaga!
Pomimo pozytywnych właściwości tych substancji, należy pamiętać, że żadne suplementy nie zastąpią antybiotykoterapii w przypadku krztuśca. W przypadku podejrzenia zakażenia Bordetella pertussis należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leczenie. Suplementy mogą stanowić jedynie wsparcie w łagodzeniu objawów oraz poprawie odporności.


Źródła:
1. Łętkowska I., Grzesiowski P., Walory J., Nowe trendy w epidemiologii i immunoprofilaktyce krztuśca, (w:) „Nowa Medycyna”, 9/1999, dostęp online: https://www.czytelniamedyczna.pl/1459,nowe-trendy-w-epidemiologii-i-immunoprofilaktyce-krztusca.html, 5.02.2025.
2. Praca zbiorowa, Zachorowania na krztusiec u dzieci ze współistniejącą chorobą atopową, (w:) „Nowa Pediatria”, 2/2007, s. 40-45, dostęp online: https://www.czytelniamedyczna.pl/2083,zachorowania-na-krztusiec-u-dzieci-ze-wspolistniejaca-choroba-atopowa.html, 5.02.2025.

Komentarze (0)

Brak komentarzy w tym momencie.