Metale ciężkie w organizmie

 Działanie metali ciężkich w organizmie może być różnorodne i zależy od rodzaju metalu, dawki, czasu ekspozycji oraz indywidualnych czynników zdrowotnych danej osoby. Długotrwała obecność toksyn w ciele może prowadzić do przewlekłych chorób i poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego istotne jest ograniczanie ekspozycji na te substancje poprzez unikanie produktów i środowisk zanieczyszczonych metalami ciężkimi. A te dostają się do organizmu różnymi "ścieżkami":
1. Wraz z dietą - jest to związane ze spożywaniem zanieczyszczonych pokarmów i wody pochodzących ze skażonych gleb i wód powierzchniowych. Osobną kwestią jest spożywanie ryb i owoców morza; niektóre gatunki ryb i owoców morza mogą zawierać metale ciężkie, takie jak rtęć, które są kumulowane w tkankach ludzkich przez długi czas.
2. Poprzez drogi oddechowe - cząsteczki metali ciężkich mogą znajdować się w powietrzu w postaci pyłów, ich wdychanie niestety wcale nie jest rzadkim przypadkiem. Szczególnie narażone na to są osoby pracujące w przemyśle ciężkim, wydobywczym, hutniczym, metalurgicznym, chemicznym czy elektronicznym oraz osoby mieszkające  w pobliżu terenów przemysłowych.
3. Kontakt skórny - w niektórych przypadkach metale ciężkie mogą być wchłaniane przez skórę, szczególnie jeśli są obecne w formie związków chemicznych, które mogą przenikać przez barierę skórną.
Jak widać metale ciężkie w organizmie mogą się w nim znaleźć na różne sposoby. Ze względu na brak pewności co do pochodzenia i sposobu produkcji żywności, na kontakt z toksynami narażona jest naprawdę spora część populacji.

Toksyczne metale ciężkie

Znanych jest kilka toksycznych metali ciężkich niebezpiecznych dla organizmu człowieka:

Arsen, Kadm, Kobalt, Nikiel, Ołów, Rtęć

Związki te mogą negatywnie wpływają na organizm człowieka, gdy są obecne w nadmiernych ilościach, a problem w tym, że metale ciężkie są powszechnie obecne w środowisku naturalnym. Ich nadmiar lub ekspozycja na nie w miejscu pracy, poprzez skażenie środowiska albo zawartość metali ciężkich w żywności może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, wystąpienia wielu chorób przewlekłych. Redukcja ekspozycji na te substancje oraz stosowanie odpowiednich środków bezpieczeństwa są kluczowe dla ochrony zdrowia ludzkiego.

Wpływ metali ciężkich na organizm

Wpływ metali ciężkich na organizm koncentruje się na obciążeniu kluczowych narządów – nerek, płuc, wątroby; nadwątleniu układu nerwowego i kondycji dróg oddechowych. Częste są reakcje skórne. Oto niektóre z możliwych negatywnych skutków obecności metali ciężkich w organizmie:
1. Uszkodzenie narządów - skutki mogą odczuć płuca, nerki, wątroba, mózg, układ nerwowy i układ krążenia.
2. Neurotoksyczność - są toksyczne dla układu nerwowego, co może prowadzić do uszkodzenia mózgu, zaburzeń zachowania, problemów z koncentracją, zaburzeń pamięci itp.
3. Rakotwórczość: np arsen uznawany jest za rakotwórczy i może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów.
4. Osłabienie układu immunologicznego: nadmiar metali ciężkich może wpływać na układ odpornościowy, sprawiając, że organizm staje się bardziej podatny na infekcje.
5. Problemy z rozwojem: obecność metali ciężkich w organizmie dziecka może prowadzić do opóźnień w rozwoju fizycznym i umysłowym.
6. Niepłodność: mogą wpływać na zdolność do prokreacji zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.

Arsen (As): jest silnie toksycznym metalem, który może prowadzić do uszkodzenia skóry, płuc, wątroby i nerek. Długotrwałe narażenie na działanie arsenu może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów, zwłaszcza raka skóry i pęcherza moczowego.
Kadm (Cd): może uszkadzać nerki, wątrobę i układ krążenia. Długotrwałe narażenie na działanie kadmu może prowadzić do osteoporozy, nowotworów, a nawet niewydolności nerek.
Kobalt (Co): wysokie dawki kobaltu mogą być toksyczne dla organizmu, prowadzą do uszkodzenia wątroby, nerek i układu krążenia. Kobalt może również powodować alergie skórne.
Nikiel (Ni): może prowadzić do podrażnienia skóry oraz alergii skórnych. Długotrwałe narażenie na działanie niklu może prowadzić do astmy i innych problemów z układem oddechowym.
Ołów (Pb): może gromadzić się w kościach i prowadzić do uszkodzenia mózgu, nerwów, nerek i układu krążenia. U dzieci narażonych na działanie ołowiu może prowadzić do opóźnień rozwojowych, problemów z uczeniem się i zachowaniem.
Rtęć (Hg): jest bardzo toksycznym metalem, który może prowadzić do uszkodzenia mózgu, nerwów, nerek i płuc. Spożycie rtęci może prowadzić do chorób neurologicznych, takich jak drżenie, zaburzenia widzenia i pamięci oraz problemy z mową.

Metale ciężkie w żywności

Metale ciężkie w żywności z jednej strony mogą być rezultatem naturalnych procesów geologicznych, jednak problemem jest co innego - zanieczyszczenie przemysłowe. Jakie produkty spożywcze powinniśmy brać pod lupę, jeśli chodzi o obecność związków toksycznych?
Ryby – szczególnie w gatunkach dużych i długowiecznych, które są na szczycie łańcucha pokarmowego (tuńczyk, makrela czy rekiny) mogą zawierać arsen, rtęć, kadm. Wybierając ryby lub owoce morza warto zwracać uwagę na gatunek oraz (o ile to możliwe) akwen, z którego pochodzą – poziom zanieczyszczenia wód jest niesłychanie ważnym czynnikiem mającym wpływ na obecność metali ciężkich w żywności.
Orzechy, zboża, warzywa i owoce – ich jakość zależy od gleb i wód, na jakich są prowadzone. Jeśli chodzi o ryzyko obecności metali ciężkich, najczęściej wspomina się arsen, ołów, kadm i nikiel, ponieważ wnikają w glebę, wodę i rośliny.
Warto zauważyć, że zawartość metali ciężkich w żywności może być różna w zależności od regionu geograficznego, sposobu produkcji, warunków glebowych i innych czynników środowiskowych.

Poziom metali ciężkich w organizmie

Badanie poziomu metali ciężkich w organizmie można przeprowadzić za pomocą różnych metod diagnostycznych, oto kilka powszechnie stosowanych:
- badanie krwi może dostarczyć informacji o poziomie metali ciężkich, które krążą we krwiobiegu. Niektóre z nich, takie jak ołów i rtęć, mogą być długo obecne we krwi po ekspozycji, co umożliwia ich pomiar.
- badanie moczu jest często stosowane, ponieważ toksyny wydalane są z organizmu przez nerki i pojawiają się w moczu. Badanie to może dostarczyć informacji na temat ekspozycji na metale ciężkie w ciągu ostatnich dni lub tygodni.
- badanie włosów: analiza włosa może być stosowana do oceny długoterminowej ekspozycji na metale ciężkie. Osadzają się w strukturze włosa podczas jego wzrostu, co pozwala na określenie poziomu ekspozycji nawet w przeciągu kilku ostatnich miesięcy.
- badanie paznokci, podobnie jak badanie włosów, może być stosowane do oceny długoterminowej ekspozycji na metale ciężkie, ponieważ również gromadzone są w paznokciach w trakcie wzrostu.
- badanie kału może być przydatne zwłaszcza w przypadku spożywania skażonej żywności lub wody, ponieważ wtedy metale ciężkie usuwane są także poprzez układ pokarmowy.
Podczas diagnozowania poziomu metali ciężkich w organizmie istotne jest również uwzględnienie objawów klinicznych oraz historii ekspozycji pacjenta, aby uzyskać pełny obraz sytuacji.

Metale ciężkie w organizmie jak się pozbyć?

 Jak się pozbyć metali  ciężkich w organizmie? Proces ten jest długi i trudny, niestety.  Są jednak metody, które mogą pomóc w ich redukcji lub wspomagać proces eliminacji toksyn. Oto kilka sposobów:
Zdrowa i zrównoważona dieta:
Warto dbać o dietę bogatą w błonnik, witaminy i minerały, co może pomóc w wsparciu naturalnych mechanizmów detoksykacji organizmu. Spożywanie błonnika pomaga zapobiegać reabsorpcji metali ciężkich z jelit do krwiobiegu poprzez wiązanie ich i ułatwieniu wydalania z organizmu wraz z kałem. Zdrowa dieta może również pomóc wzmocnić funkcje wątroby i nerek, które są głównymi organami odpowiedzialnymi za usuwanie toksyn, w tym metali ciężkich.
Picie odpowiedniej ilości wody:
Dbałość o odpowiednie nawodnienie pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania nerek, co jest kluczowe dla usuwania metali ciężkich z organizmu poprzez mocz. Zobacz, jak szybko i prawidłowo nawodnić organizm
Unikanie toksycznych substancji:
Unikanie ekspozycji na dodatkowe toksyczne substancje, takie jak papierosy, alkohol, czy chemikalia przemysłowe, może pomóc w ograniczeniu obciążenia toksycznego dla organizmu i wspierać naturalne procesy detoksykacji.
Suplementacja:
W niektórych przypadkach suplementacja specjalnymi substancjami, takimi jak chlorella, spirulina, glutation, algi morskie czy witaminy i minerały, może wspomóc naturalne mechanizmy eliminacji metali ciężkich z organizmu:
- Warto sprawdzić ofertę produktów superfood: Superfoods lista, np. Astaksantyna suplement w kapsułkach
- Regeneracja wątroby Aliness – kapsułki z 13 składnikami, które oczyszczają i regenerują komórki wątroby,
- Płyn metale ciężkie – płynny ekstrakt z 9 ziół,
- Kwasy humusowe dla ludzi.
Terapia chelatująca:
W przypadku ciężkich zatrucie metali ciężkich, terapia chelatująca może być stosowana pod nadzorem lekarza. Chelatujące substancje, takie jak EDTA (kwas edetylenodwuamina), DMSA (kwas dimercaprolowy) lub DMPS (2,3-dimercapto-1-propansulfonian sodu), są podawane pacjentowi w celu połączenia się z metalami ciężkimi i ich wydalania z organizmu poprzez mocz. Terapia chelatująca może być stosowana tylko w przypadkach ciężkiego zatrucia metali ciężkich i wymaga ścisłego nadzoru lekarza.

Ważne jest, aby przed rozpoczęciem suplementacji lub terapii konsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre metody mogą być niewłaściwe, szczególnie w przypadku równoczesnego stosowania leków.