Oczyszczanie płuc z flegmy: przyczyny, sposoby, bezpieczeństwo

Bakterie, grzyby i wirusy – różne patogeny mogą być przyczyną powstającej w organizmie flegmy. Spływa z zatok po tylnej ścianie gardła lub odkrztuszana jest z płuca, oskrzeli. Jedno jest pewne. Należy zadbać o regularne jej usuwanie, a szczególnie oczyszczanie płuc z flegmy. Tylko właściwie, czym ona jest i jakie ma konsekwencje dla organizmu?

Flegma – co to jest?

Flegma to gęsta wydzielina nazywana też plwociną. Wydzielana jest przez błony śluzowe. Jej pojawienie się mobilizuje układ oddechowy do odkrztuszania i usuwania z organizmu. W zależności od stadium zakażenia chorobotwórczymi drobnoustrojami w jej skład mogą wchodzić: ślina, komórki złuszczonego nabłonka, zanieczyszczenia, ropa, krew, patogeny.  I już po składzie widać, że obecność flegmy może sygnalizować różne stany:

- flegma może sygnalizować niegroźne stany chorobowe, jak np.: katar, przeziębienie, zapalenie oskrzeli, infekcję dróg oddechowych,
- wymagający pilnego kontaktu z lekarzem w przypadku, gdy flegma utrzymuje się ponad dwa tygodnie i zauważalne są inne niepokojące symptomy. Należy działać, ponieważ w tym przypadku obecność flegmy może oznaczać poważne schorzenia: nowotwór płuc, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (PoChP), pylicę płuc, refluks żołądkowy, ropień płuca, sarkoidozę, zatorowość płucną.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc – częsty powód flegmy w płucach

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (PoChP) została zdefiniowana jako ogólnoświatowy problem zdrowotny. Do 2030 roku znajdzie się na 3. miejscu wśród przyczyn zgonów na świecie.  Schorzenie to rozwija się powoli, przez wiele lat, często pozostając niezauważone aż do momentu znacznego pogorszenia funkcji oddechowej. Wczesne objawy są niespecyficzne, dlatego pacjenci często zgłaszają się do lekarza dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Światowa Organizacja Zdrowia  szacuje, że na PoChP cierpi ponad 250 milionów osób na świecie, a liczba ta stale rośnie, szczególnie w krajach o wysokim poziomie zanieczyszczeń powietrza i dużym odsetku palaczy.(4)

Przewlekła obturacyjna choroba płuc przyczyny

Do najczęstszych przyczyny zwiększających ryzyko zachorowania należą następujące czynniki:
- wiek: najczęściej po 40. roku życia i wzrasta wraz z wiekiem,
- palenie papierosów oraz palenie bierne,
- narażenie na pył, smog, zanieczyszczenia środowiska, opary drażniące,
- uwarunkowania genetyczne,
- częste nawracające infekcje dróg oddechowych,
- współistnienie lub wcześniejsze występowanie astmy i/lub nadreaktywności oskrzeli.

Diagnoza choroby stawiana jest po przeprowadzonych wywiadzie, badaniu pacjenta i przeprowadzonej spirometrii (bada objętość i wydolność płuca). Dlatego jeśli zauważysz objawy charakterystyczne dla PoChP, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.:

 Przewlekła obturacyjna choroba płuc objawy

Choroba ogranicza przepływ powietrza przez dolne drogi oddechowe, co jest spowodowane obecnością stanu zapalnego w oskrzelach i płucach i negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego. Schorzenie obejmuje swym działaniem oskrzela, miąższ płuc i naczynia płucne – stają się mniej elastyczne, ściany oskrzeli pogrubiają się, dochodzi do nadmiernej produkcji śluzu, a to wszystko prowadzi właśnie do zmniejszenia przepływu powietrza. Można zaobserwować następujące objawy  choroby:
- długotrwały kaszel z odpluwaniem flegmy,  w zaostrzeniach flegmy z ropą (intensywny kaszel wraz z odkrztuszaniem flegmy najczęściej pojawia się rano),
- świsty i furczenia w trakcie oddychania,
- duszność (początkowo w trakcie wysiłku, wraz z rozwojem choroby także duszność spoczynkowa, której towarzyszy niewydolność oddechowa),
- prawokomorowa niewydolność serca,
- rozedma płuc cechująca się beczkowatą klatką piersiową, zaciąganiem dolnych przestrzeni międzyżebrowych podczas wdechu,
- oddychanie przez zwężone usta,
- znużenie, ogólne zmęczenie, brak energii,
- w skrajnych wypadkach sinica wargowa, kwasica oddechowa, objawy neurologiczne.

Oczyszczanie płuc z flegmy sposoby

Dobór odpowiedniego sposobu oczyszczania płuc z flegmy należy poprzedzić diagnostyką. Inaczej będzie przebiegał proces oczyszczania w przypadku infekcji wirusowej, a inaczej w przypadku zakażenia bakteryjnego (w takim przypadku plwocinę poddaje się badaniom bakteriologicznym). Jeśli podejrzewa się obecność komórek nowotworowych flegma badana jest również cytologicznie. Są jednak sposoby, po które mogą sięgać wszyscy, szczególnie osoby będące w grupie ryzyka zachorowania na PoChP:

Domowe sposoby na flegmę

W artykule Oczyszczanie płuc domowymi sposobami przeczytasz o najprostszych, domowych sposobach na oczyszczanie dróg oddechowych, np. ćwiczeniach oddechowych, inhalacjach, picu ziół - niezbędne w codziennej walce o oddech lepszej jakości.

Nebulizacje solą fizjologiczną

Nebulizacja to forma inhalacji polegająca na podaniu leku lub soli fizjologicznej w formie mgiełki (aerozolu) za pomocą specjalnego urządzenia — nebulizatora. Rozpylany jest płyn (nie para!), który trafia bezpośrednio do dróg oddechowych. Najczęściej stosowana w leczeniu: zapaleń oskrzeli, płuc, POChP, mukowiscydozy, astmy, przy dużym nagromadzeniu flegmy.

Nebulizacje z użyciem soli fizjologicznej to jedna z najbezpieczniejszych i najczęściej stosowanych metod wspomagających oczyszczanie dróg oddechowych z flegmy. Może być stosowana profilaktycznie u osób przebywających w suchym lub zanieczyszczonym środowisku. Natomiast w przypadku schorzeń układu oddechowego i zalegającej flegmy, ogromne znaczenie ma dobór stężenia roztworu soli:
0,9% NaCl – sól fizjologiczna (izotoniczna):
- do codziennego nawilżania dróg oddechowych,
- do rozrzedzania flegmy w lekkich infekcjach (katar, suchy lub mokry kaszel),
- przy alergiach, suchości w nosie, w przypadku przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach.
Bezpieczna dla niemowląt, dzieci i dorosłych
Efekty: łagodna, dobrze tolerowana - nawilża, nie podrażnia.

1,8% – 3% NaCl – sól lekko hipertoniczna:
- idealna przy zalegającej, gęstej wydzielinie w oskrzelach i płucach,
- przy przewlekłym kaszlu z flegmą,
- pomocniczo w przewlekłym zapaleniu zatok lub oskrzeli,
- przy mukowiscydozie (CF), PoChP – za zgodą lekarza
Efekty: silniejsze działanie upłynniające i drażniące – może wywołać kaszel, który pomaga odkrztuszać.

5% – 7% NaCl – sól silnie hipertoniczna
- mukowiscydoza (CF),
- zaawansowane stany przewlekłe z zalegającym śluzem,
- w specjalistycznej terapii (np. po konsultacji z pulmonologiem)
Efekty: silnie drażniąca – intensywnie pobudza kaszel i produkcję śluzu. Może powodować skurcz oskrzeli, dlatego często stosowana z lekiem rozszerzającym oskrzela.
W randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu pacjentów z bronchiektazją (rozstrzeniu oskrzeli) 7 % sól w inhalacjach pozwalała uzyskać istotnie większą ilość odkrztuszonej plwociny niż sól izotoniczna 0,9 %. Regularne stosowanie 7% hipertonicznego roztworu soli fizjologicznej poprawia czynność płuc, zmniejsza lepkość śluzu(5).

Izotoniczne stężenie soli fizjologicznej jest bezpieczne nawet dla małych dzieci. Natomiast większe stężenia mają już przeciwwskazania:
    Ostra niewydolność oddechowa (bez konsultacji z lekarzem)
    Nadwrażliwość na składniki leków (jeśli sól łączona jest z preparatami leczniczymi)
    Niektóre choroby serca lub układu krążenia (np. nadciśnienie płucne) – konsultacja wymagana
    Brak tolerancji inhalacji u niemowląt i bardzo małych dzieci (ryzyko duszności lub nieprawidłowego oddechu)

Naturalne antyseptyki na flegmę w płucach

Naturalne produkty o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym mogą wspomagać oczyszczanie płuc z flegmy poprzez:
- upłynnianie zalegającej wydzieliny,
- działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
- łagodzenie stanów zapalnych dróg oddechowych,
- wspomaganie odruchu odkrztuszania.
Oprócz cebuli, czosnku, imbiru, kurkumy, miodu i oleju z czarnuszki, warto rozważyć także:
Tymianek (Thymus vulgaris) - zawiera tymol – silny związek przeciwbakteryjny i wykrztuśny.
W badaniach wykazano skuteczność ekstraktów tymianku w łagodzeniu objawów zapalenia oskrzeli i zmniejszaniu produkcji śluzu. Badanie Kemmericha (2006) wykazało, że preparaty z tymiankiem i pierwiosnkiem znacznie zmniejszyły kaszel i poprawiły komfort pacjentów z ostrym zapaleniem oskrzeli. (6)

Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) -  zawiera glicyryzynę – o właściwościach wykrztuśnych i przeciwwirusowych.
Może pomóc w zmniejszaniu stanów zapalnych dróg oddechowych, ale uwaga – może powodować wzrost ciśnienia krwi przy długotrwałym stosowaniu. Przeciwwskazania: nadciśnienie, choroby serca.

Miód manuka - działa silnie przeciwbakteryjnie dzięki zawartości methylglyoxalu (MGO). W badaniach wykazuje skuteczność w zwalczaniu bakterii opornych na antybiotyki, np. Pseudomonas aeruginosa – bakterii często bytującej w drogach oddechowych. (7)
    
Olej z czarnuszki - Nigella sativa może wspomagać usuwanie flegmy z płuc dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, rozkurczowym i łagodnie wykrztuśnym. Głównym składnikiem aktywnym odpowiedzialnym za te efekty jest tymochinon.
Jak olej z czarnuszki pomaga w usuwaniu flegmy?
a) działanie przeciwzapalne - olej z czarnuszki wykazuje silne właściwości przeciwzapalne, co może pomóc w redukcji stanu zapalnego w drogach oddechowych i zmniejszeniu nadprodukcji śluzu .
b) działanie rozkurczowe - dzięki działaniu rozkurczowemu, olej z czarnuszki może pomóc w łagodzeniu skurczów oskrzeli, co ułatwia oddychanie i usuwanie zalegającej flegmy. (8)
c) właściwości wykrztuśne - olej z czarnuszki może wspomagać naturalne mechanizmy oczyszczania dróg oddechowych, ułatwiając usuwanie flegmy i poprawiając komfort oddychania .

Bańki próżniowe na flegmę w płucach - jak to działa?

Stawianie baniek – to jedna z najstarszych naturalnych metod leczenia w różnych zakątkach świata. Bańki próżniowe (tzw. bańki zimne) wzmacnia układ odpornościowy i może pomóc przy zapalnych chorobach układu oddechowego – w jaki sposób?

Pobudzenie miejscowego ukrwienia
Stawianie baniek powoduje podciśnienie, które „zasysa” skórę i tkanki pod nią. To prowadzi do miejscowego przekrwienia, czyli zwiększonego przepływu krwi. Lepsze ukrwienie tkanek poprawia dostarczanie tlenu i składników odżywczych oraz wspiera usuwanie toksyn i produktów przemiany materii, co może przyspieszyć procesy regeneracji i oczyszczania.

Wzmocnienie układu odpornościowego
Miejscowe przekrwienie działa jak silny bodziec dla układu odpornościowego, pobudzając produkcję przeciwciał i zwiększając aktywność komórek odpornościowych. To może pomóc w zwalczaniu infekcji dróg oddechowych, które często są przyczyną nadmiaru flegmy.

Ułatwienie drenażu limfatycznego
Podciśnienie i masaż skóry podczas stawiania baniek mogą poprawić przepływ limfy, która odprowadza z organizmu szkodliwe produkty i nadmiar płynów. Dobry drenaż limfatyczny pomaga usunąć zalegającą wydzielinę i zmniejszyć obrzęk tkanek w okolicy płuc i oskrzeli.

Rozluźnienie mięśni klatki piersiowej i pleców
Bańki mogą także pomagać rozluźnić spięte mięśnie w okolicy klatki piersiowej i pleców, co ułatwia głębsze oddychanie i efektywniejsze odkrztuszanie flegmy.

Bańki próżniowe - przeciwwskazania

Choć metoda ta jest generalnie bezpieczna, istnieją pewne przeciwwskazania i środki ostrożności, które warto znać:
- skóra uszkodzona lub zraniona — bańki nie powinny być stosowane na obszarach z ranami, oparzeniami, infekcjami skórnymi lub stanami zapalnymi,
- choroby skóry — takie jak egzema, łuszczyca czy zapalenie skóry,
- zakrzepica i choroby układu krążenia — bańki mogą nasilać przepływ krwi i potencjalnie powodować komplikacje,
- ciąża — zwłaszcza w okolicy brzucha i dolnej części pleców.
- nowotwory — nie należy stosować bańkoterapii na obszarach dotkniętych nowotworem,
- gorączka i stany ogólnego osłabienia organizmu — zabieg może być zbyt obciążający,
- nadciśnienie tętnicze — wymaga konsultacji lekarskiej przed zastosowaniem metody.
Jeśli zdecydujesz się na stawianie baniek, stosuj poniższe środki ostrożności:

Jakie preparaty na flegmę w płucach?

Proces oczyszczania dróg oddechowych warto wesprzeć specjalnie skomponowanymi preparatami, np.
- Bromelaina Aliness – posiada działanie mukolityczne i przeciwzapalne,
- Olej z czarnuszki Aliness – podnosi odporność, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie,
- Płuca Invent Farm – oczyszcza płuca, ułatwia odkrztuszanie, łagodzi kaszel,
- Pulmo Herbs Zatoki Oskrzela Płuca – upłynnia flegmę, pomaga oczyścić drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny i patogenów,
- warto poznać również inne tabletki na oczyszczanie płuc.

Bromelaina papaina Aliness 100 kaps.

59,90 zł

Do koszyka

Zmniejsz ilość

favorite_border favorite

Płuca Invent Farm - ekstrakt z ziół na zdrowy układ oddechowy 100 ml płyn

21,50 zł

Do koszyka

Zmniejsz ilość

favorite_border favorite

Olej z czarnuszki 1000 mg - Aliness 60 kapsułek

44,90 zł

Do koszyka

Zmniejsz ilość

favorite_border favorite

Pulmo Herbs zioła na Zatoki Oskrzela Płuca - Inwent Herbs 100ml

36,75 zł

Do koszyka

Zmniejsz ilość

favorite_border favorite

Flegma to naturalna reakcja obronna organizmu, ale jej nadmiar, szczególnie w płucach, może być oznaką poważniejszych schorzeń – od infekcji wirusowych po przewlekłe choroby, takie jak POChP czy nawet nowotwory. Regularne oczyszczanie płuc z flegmy nie tylko wspomaga oddychanie i poprawia komfort życia, ale również może zapobiegać powikłaniom zdrowotnym. Warto wdrożyć sprawdzone metody – od inhalacji i naturalnych antyseptyków po specjalistyczne preparaty – i reagować, gdy objawy utrzymują się dłużej. Zdrowe płuca to lepsza odporność i większa energia na co dzień.

📚 Źródła:
1. Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Przewlekła obturacyjna choroba płuc, (w:) "Postępy Nauk Medycznych", 5/2009, s. 340-344,  dostęp online: https://www.czytelniamedyczna.pl/3122,przewlekla-obturacyjna-choroba-pluc.html, 12.08.2022.
2. Chodarcewicz E.M., Leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc w świetle rekomendacji GOLD 2021 i pandemii COVID-19, dostęp online: https://www.termedia.pl/Leczenie-przewleklej-obturacyjnej-choroby-pluc-w-swietle-rekomendacji-GOLD-2021-i-pandemii-COVID-19,98,47502,1,1.html, 12.08.2022.
3. Musioł M., Krupienicz A., Bańki lekarskie – praktyczne zastosowanie, (w:) "Medycyna Rodzinna", 4/2009, s.75-77, dostęp online: https://www.czytelniamedyczna.pl/811,banki-lekarskie-praktyczne-zastosowanie.html, 12.08.2022.
4. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD): https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/chronic-obstructive-pulmonary-disease-(copd), dostęp: 14.07.2025
5. Kellett F, Robert NM. Nebulised 7% hypertonic saline improves lung function and quality of life in bronchiectasis. Respir Med. 2011 Dec;105(12):1831-5. doi: 10.1016/j.rmed.2011.07.019. Epub 2011 Oct 22. PMID: 22018993.
6. Kemmerich B, Eberhardt R, Stammer H. Efficacy and tolerability of a fluid extract combination of thyme herb and ivy leaves and matched placebo in adults suffering from acute bronchitis with productive cough. A prospective, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Arzneimittelforschung. 2006;56(9):652-60. doi: 10.1055/s-0031-1296767. PMID: 17063641.
7. Camplin AL, Maddocks SE. Manuka honey treatment of biofilms of Pseudomonas aeruginosa results in the emergence of isolates with increased honey resistance. Ann Clin Microbiol Antimicrob. 2014 May 12;13:19. doi: 10.1186/1476-0711-13-19. PMID: 24884949; PMCID: PMC4023514.
8. Keyhanmanesh R, Gholamnezhad Z, Boskabady MH. The relaxant effect of Nigella sativa on smooth muscles, its possible mechanisms and clinical applications. Iran J Basic Med Sci. 2014 Dec;17(12):939-49. PMID: 25859297; PMCID: PMC4387229.

💡FAQ - najczęstsze pytania dotyczące sposobów na pozbywanie się flegmy

Jakie są domowe sposoby na oczyszczanie płuc z flegmy?

Do najskuteczniejszych domowych metod należą: inhalacje z soli fizjologicznej lub ziół (np. tymianek, szałwia), picie dużej ilości płynów, stosowanie naparów z imbiru i miodu, a także techniki oddechowe i oklepywanie klatki piersiowej.

Jak długo trwa oczyszczanie płuc z zalegającej flegmy?

Czas zależy od przyczyny i indywidualnych predyspozycji. Przy lekkim przeziębieniu trwa to zwykle kilka dni, natomiast przy chorobach przewlekłych (np. POChP) może być procesem ciągłym, wymagającym regularnej terapii.

Czy flegma w płucach jest niebezpieczna?

Tak, nadmiar flegmy może utrudniać oddychanie, sprzyjać infekcjom bakteryjnym i powodować duszności. Dlatego ważne jest jej skuteczne usuwanie, szczególnie u osób starszych, dzieci oraz pacjentów z chorobami układu oddechowego.

Jak rozrzedzić gęstą flegmę w płucach?

Pomocne są leki mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę), inhalacje z solą hipertoniczną, picie ciepłych płynów, a także aktywność fizyczna, która pobudza ruch rzęsek w drogach oddechowych.

Kiedy udać się do lekarza z problemem zalegającej flegmy?

Gdy flegma nie ustępuje po kilku dniach, pojawia się duszność, gorączka, krwioplucie lub świszczący oddech – konieczna jest konsultacja lekarska. Może to być objaw infekcji dolnych dróg oddechowych lub schorzenia przewlekłego.

Data publikacji: 2022-08-12 11:57:54
Edycja: 2025-07-14 14:08:11